Jaarverslag 2023: een jaar van 'Ja, maar'

2023 was een jaar vol twijfels en nuances, een jaar van "Ja, maar", ook in de Waaslandhaven. De geopolitieke ontwikkelingen leven door tot in de maritieme trafiekcijfers; de Europese energieprijzen en klimaatdoelstellingen geven richting aan de industriële investeringsbereidheid. De Waaslandhaven blijkt met haar vrij jonge haveninfrastructuur goed gewapend tegen deze uitdagende tijden, maar ruimtelijke projecten zoals het complex project ECA en de energietransitie in de industrie blijven hoog op de agenda staan.

Voor het eerst meer dan 500 hectare terreinen uitgegeven

In 2023 kwam het totaal aan grond dat MLSO in concessie of erfpacht heeft gegeven voor het eerst boven de 500 hectare uit. Een deel van een perceel gelegen aan de Molenweg in Doel met een oppervlakte van 2.576m², is het eerste nieuwe terrein dat sinds 2020 in concessie gegeven kon worden.

Omdat de vraag naar uitbreidingsmogelijkheden voor bedrijven nog steeds het aanbod overstijgt, blijft MLSO naar oplossingen zoeken. Zo vonden Port of Antwerpen-Bruges en MLSO vorig jaar een manier om 272,5 ha aan braakliggende gronden op industrieterreinen in het havengebied economisch te ontwikkelen. Het programma werd op 20 oktober 2023 goedgekeurd door de Vlaamse Regering, nadat het MER tijdens de zomer in openbaar onderzoek was gegaan. Dankzij de versterking van de aanwezige natuur en de komende aanleg van natuurcompensaties in de nabije omgeving van het havengebied kunnen de aanwezige bedrijven toch verder ontwikkelen, zonder dat de haven uitbreidt en met respect voor het Vogelrichtlijngebied.

Sterke partnerschappen versterken draagvlak Waaslandhaven

Sinds 2022 reserveert MLSO 2,5 miljoen euro van haar inkomsten om projecten te steunen die een link met de Waaslandhaven hebben, die een meerwaarde vormen voor de hele streek, die een blijvende impact hebben en die bovendien een duurzaam karakter hebben.

"In 2023 betaalde MLSO 2,3 miljoen euro uit aan vijf geselecteerde projecten waaronder de nieuwe parking en tweede toegangsweg/noodweg voor Fort Liefkenshoek die momenteel afgewerkt wordt, en de renovatie van de Scheldemolen in Doel. De renovatie van de Scheldemolen in Doel wordt trouwens een van de eerste grootschalige publieke investeringen in het gebouwenpatrimonium van Doel. Zo zetten we concreet in op een toekomst voor het dorp Doel." - Boudewijn Vlegels, voorzitter van MLSO

Maar ook op andere vlakken zette MLSO zich het voorbije jaar tezamen met haar partners in voor de omliggende dorpen en hun inwoners. Denk maar aan de vele plannen rond een betere mobiliteit die steeds meer vorm krijgen. Zo werden de plannen voor de Westelijke Ontsluiting Waaslandhaven verder uitgewerkt, waarmee de scheiding van haven- en dorpenverkeer gemaximaliseerd zal worden en er een aaneengesloten recreatieve buffering van Doel tot aan Verrebroek komt.

Op 8 maart van dit jaar keurde de Vlaamse Regering dan het ontwerp projectbesluit voor de Westelijke Ontsluiting Waaslandhaven goed, en momenteel loopt het openbaar onderzoek nog tot en met 13 juni.

Maritieme trafiekcijfers vertonen ietwat grillig patroon

Nadat in 2022 de trafiekcijfers in de Waaslandhaven voor het eerst een daling vertoonden, nam de maritieme trafiek opnieuw af met 1%. Daarmee deed de Waaslandhaven het wel beter dan de haven van Antwerpen-Brugge als geheel. Daar werd een daling van 5,4% in de totale goederenoverslag opgetekend.

"In totaal passeerden het afgelopen jaar 107.666.480 ton goederen via de Waaslandhaven, en dat is opnieuw een gigantisch volume. Het leeuwendeel daarvan deed dat trouwens via containers. Zo steeg het aandeel van containers in het totale goederenverkeer in de Waaslandhaven tot maar liefst 86%." - Boudewijn Vlegels

Omgerekend worden dat 92.556.277 ton goederen die via containers geladen of gelost werden, of 8.087.958 teu (twenty foot equivalent unit), wat dan weer goed is voor een stijging van 3% tegenover 2022.

Deze cijfers onderstrepen nogmaals het belang van de Waaslandhaven als economische motor voor de ruime Wase regio.

Het 13de record op rij, maar...

Een andere belangrijke havenindicator vormen de tewerkstellingscijfers. Ondanks alle onheilspellende berichten in de media en de niet onverdeeld positieve maritieme trafiekcijfers, stegen de tewerkstellingscijfers in de Waaslandhaven voor het dertiende jaar op rij. Met 22.453 vte's (voltijds equivalenten) tegenover 22.086 in 2022, groeide de tewerkstelling opnieuw met 1,7%.

Op tien jaar tijd steeg de directe tewerkstelling in de Waaslandhaven met maar liefst 42%. En de totale tewerkstelling (direct + indirect) steeg in 2023 voor het eerst boven de 50.000 vte's: 50.743 vte's om precies te zijn.

"Dat de tewerkstelling in 2023 opnieuw steeg in de Waaslandhaven kwam eerder onverwacht en is voornamelijk te wijten aan enkele positieve uitschieters. De daling in het aantal uitzendkrachten, in 2022 nog de component die vooral verantwoordelijk was voor de stijging in de tewerkstelling, is een teken van een veranderende economische situatie. Ook de tewerkstelling in de chemiesector moeten we dit jaar goed in de gaten houden, zeker omdat er specifiek voor de Waaslandhaven de laatste maanden al enkele aankondigingen van ontslagen te lezen waren in de media." - Boudewijn Vlegels.

Uitzonderlijk hoge opbouw reserves cruciaal voor toekomst MLSO

MLSO realiseerde in 2023 opnieuw een positief resultaat na belastingen van 16,3 miljoen euro. Dit is uitzonderlijk hoog door een eenmalige opbrengst. Het resultaat zal voor 2.765.869 euro in de vorm van een dividend uitgekeerd worden aan de aandeelhouders. Het dividend werd opnieuw aangepast aan de consumptieprijsindex. Daarmee geeft het dividend over boekjaar 2023 een zelfde economisch nut aan de aandeelhouders als het dividend over boekjaar 2022.

"Er wordt dus een aanzienlijk bedrag van meer dan 14 miljoen euro door MLSO uit voorzichtigheid gereserveerd. Er is enerzijds meer onzekerheid over de toekomstige inkomsten uit concessies en ontvangen dividenden; anderzijds lopen de kosten hoog op vooraleer nieuwe concessies kunnen worden uitgegeven." - Peter Van de Putte, directeur MLSO

Voorbeelden hiervan zijn de stijgende kosten voor natuurcompensaties en het onzekere, maar allicht stevige prijskaartje voor bodemsaneringen, gezien de strengere regelgeving. Zo zal voor MLSO onder andere de toekomstige realisatie van de logistieke zones 3Dokken en de Bieshoek binnen complex project ECA heel duur worden.

Het volledige jaarverslag leest u hier.