Tunnelboormachine voor ECLUSE-Scheldetunnel gearriveerd

Op maandag 10 maart 2025 arriveerde de machine die de nieuwe ECLUSE-Scheldetunnel zal boren. Met de ECLUSE-tunnel kan de duurzame stoomvoorziening van ECLUSE verder uitgebreid worden. Dankzij deze uitbreiding zal ook chemiebedrijf Evonik op de rechteroever kunnen overschakelen op hernieuwbare energie, wat bijdraagt aan forse reductie van CO₂- en stikstofemissies. De ECLUSE-Scheldetunnel zal een lengte van 1.288 meter hebben, en wordt zo de langste buisdoorpersing die tot nu toe in België gerealiseerd is.

Een ondergrondse verbinding voor duurzame energie

ECLUSE is het industrieel stoomnetwerk dat sinds 2019 energie valoriseert uit de waste-to-energy installaties van Indaver en SLECO in Doel. Op dit moment levert ECLUSE stoom aan vijf bedrijven in de Waaslandhaven. Met de aanleg van de ECLUSE-Scheldetunnel kan er ook energie geleverd worden aan bedrijven op de rechteroever. De tunnel zal ruimte bieden voor de ECLUSE II-leidingen, een centraal onderhoudspad en extra capaciteit voor toekomstige leidingen en kabels. In een vervolgfase wordt nog een kortere tunnel gerealiseerd in de richting van Evonik Antwerpen, dat het eerste bedrijf wordt dat gebruik zal maken van het ECLUSE II-project. Een belangrijke stap in de verduurzaming van de chemische industrie in de haven van Antwerpen, want in de toekomst zullen meer bedrijven op de rechteroever kunnen aansluiten zodat de circulaire en klimaatneutrale industriële cluster versterkt wordt.

Boorkop van 3,8 m boort Scheldetunnel van 1.288 meter lang

De tunnel zal een totale lengte van 1.288 meter hebben en wordt geboord door middel van 'microtunnelling'. Met deze techniek kunnen ondergrondse tunnels aangelegd worden zonder dat er sleuven gegraven moeten worden. En dat maakt de techniek uiterst geschikt voor boringen onder wegen, spoorlijnen en rivieren.

Hoe werkt het?

1. Pers- en ontvangstschacht: één waar de tunnel begint en één waar hij eindigt;
2. Tunnelboormachine: een 'kleine' boor met een maximum diameter van 4 meter wordt vanuit de persschacht quasi horizontaal de grond in gedrukt. Het roterende boorfront graaft de bodem op zijn beurt weg;
3. Buizen: achter de tunnelboormachine worden betonnen buizen geduwd. Hierdoor ontstaat er onmiddellijk een stabiele tunnel. Voor de ECLUSE-Scheldetunnel zullen 322 buizen die elk 42 ton wegen één na één in de persschacht gelaten worden en in het boorgat geperst worden;
4. Sturing: met lasers en sensoren wordt de tunnelboormachine nauwkeurig geleid, zodat de tunnel precies op de juiste plek uitkomt;
5. Grondafvoer: de uitgegraven grond wordt vermengd met bentoniet en wordt via een slurrysysteem naar buiten gebracht.

ECLUSE werkte de voorbije maanden aan de bouw van de persschacht op rechteroever en de ontvangstschacht op linkeroever. Deze werken zijn nu afgerond en nu wordt de tunnelboormachine in de persschacht geïnstalleerd om de boring te starten.

Minder fossiele brandstoffen, minder CO₂-uitstoot

Evonik Antwerpen heeft op haar locatie vlak bij de Tijsmanstunnel een aanzienlijke behoefte aan stoom, die vandaag wordt ingevuld door het verbranden van aardgas. Door zich aan te sluiten bij ECLUSE, kan Evonik deze fossiele brandstof gevoelig verminderen. Een besparing die overeenkomt met het jaarlijkse verbruik van 38.000 gezinnen. Met de overstap naar stoom van ECLUSE zal Evonik ook jaarlijks 100.000 à 150.000 ton CO₂-emissies vermijden. Ongeveer de helft van de afvalstoffen die in Doel worden verwerkt, is van biogene oorsprong. Daarom wordt 50% van de geproduceerde stoom beschouwd als groene warmte. Bovendien zal de omschakeling naar stoom de stoomproductie gerelateerde stikstofemissies van Evonik met 75% verminderen.

Planning

De tunnelboring voor de ECLUSE-Scheldetunnel start eind maart 2025 en zal naar verwachting in de zomer voltooid zijn, afhankelijk van de geologische lagenopbouw. Daarna wordt de tunnelboormachine weer naar de persschacht op rechteroever gebracht om de boring te starten richting Evonik. Aansluitend aan de boring van de microtunnel wordt het leidingwerk en technische tunneluitrusting geplaatst. De oplevering van het volledige project is voorzien tegen eind 2026.

Met de komst van de tunnelboormachine is een cruciale stap gezet. De ECLUSE-Scheldetunnel draagt immers niet alleen bij aan de verduurzaming van de Waaslandhaven en de hele haven van Antwerpen, maar vormt ook een belangrijke schakel in de energietransitie en de realisatie van de klimaatdoelstellingen in Vlaanderen.

De ECLUSE-Scheldetunnel komt tot stand dankzij een samenwerking tussen private en publieke partners: Indaver, SLECO, FINEG, Maatschappij Linkerscheldeoever, Port of Antwerp-Bruges en Water-Link en met de steun van de Vlaamse Overheid. De werken worden gerealiseerd door een samenwerking tussen K-Boringen en Jan de Nul.