Nieuwe ECLUSE-tunnel is langste microtunnel in België

De werken die stoomnetwerk ECLUSE vanop de linker- naar de rechteroever van de Schelde zal brengen, schieten op. De tunnel waarlangs de leidingen de Schelde kruisen is voltooid. Op dinsdag 14 oktober bracht Vlaams minister voor Energie en Klimaat Melissa Depraetere een bezoek aan de werf en huldigde de tunnel in. De komende periode wordt binnenin de tunnel alles voorzien om de stoom van de waste-to-energy installaties van Indaver en SLECO op de linkeroever tot bij de eerste afnemer op de rechteroever, Evonik, te brengen. Wanneer de stoomlevering van start gaat, betekent dit een jaarlijkse bijkomende reductie van 100.000 tot 150.000 ton CO₂-emissies, een belangrijke stap in de richting van een koolstofarme energievoorziening voor de haven van Antwerpen.

Technisch huzarenstukje

In maart 2024 startten de werken aan de ECLUSE-tunnel na jaren van voorbereiding en nauwgezette planning. Via deze tunnel, een technisch huzarenstukje, zal ECLUSE stoom die gegenereerd wordt tijdens het verbranden van afval in de waste-to-energy installaties in Doel transporteren naar Evonik. De tunnel vormt een belangrijke uitbreiding van het bestaande ECLUSE-netwerk dat vandaag vijf bedrijven in de Waaslandhaven van processtoom voorziet.

Met een lengte van 1.288 meter is dit de langste microtunnel ooit geboord in België. De tunnel heeft een interne diameter van drie meter en biedt ruimte aan de ECLUSE-leidingen, een centraal onderhoudspad en extra capaciteit voor toekomstige leidingen en kabels. De tunnel werd geboord door middel van 'microtunneling'. Dit is een techniek om ondergrondse tunnels aan te leggen zonder sleuven te graven in een grote variëteit aan grondsoorten. Deze techniek is uiterst geschikt voor boringen onder wegen, spoorlijnen en rivieren.

Afvalverbranding levert stoom voor chemische processen

Bij het verbranden van afval in de waste-to-energy installaties van Indaver en SLECO in Doel worden de rookgassen gebruikt om stoom te genereren. Die stoom wordt sinds 2019 rechtstreeks geleverd aan vijf naburige bedrijven in de Waaslandhaven, die de stoom volgens hun behoeften afnemen om in te zetten in hun chemische processen.

Het transport gebeurt aan een constante druk van zo'n 40 bar en een temperatuur van ongeveer 400°C. Met de uitbreiding naar de rechteroever en de aansluiting van Evonik op het ECLUSE-netwerk wordt het aandeel stoom dat rechtstreeks gebruikt wordt, straks aanzienlijk verhoogd.

"Door de mix van publieke legitimiteit en private slagkracht, wordt het ECLUSE-netwerk in de Waaslandhaven enkele jaren na de eerste stoomlevering nu uitgebreid naar de haven op de rechteroever. Zo draagt de haven van Antwerpen, als grootste industriële cluster in de regio, actief bij aan de energietransitie." - Boudewijn Vlegels, voorzitter Maatschappij Linkerscheldeoever.

Volgende stappen

Met de voltooiing van de tunnel onder de Schelde is een belangrijke mijlpaal bereikt, maar de werken zijn nog niet afgerond. Intussen is ook de tweede, kortere boring van 185 meter onder de Scheldelaan richting Evonik op rechteroever gestart. Deze boring duurt ongeveer vier weken en onderkruipt onder meer de Scheldelaan en spoorwegen. Parallel lopen de voorbereidingen voor de plaatsing van de steunstructuren waarop later de leidingen bevestigd zullen worden. Oplevering van het volledige project is voorzien voor eind 2026.

De ECLUSE-tunnel wordt gerealiseerd in een samenwerking tussen private en publieke partners: Indaver, SLECO, FINEG, Port of Antwerp-Bruges en Maatschappij Linkerscheldeoever, met steun van de Vlaamse overheid.